Week 37: 10-16 september 2023

16 september 2023: Start vredesweek

Regio: Slovenië, Kroatië, Bosnië-Herzegovina, Servië, Macedonië, Servië, Kosovo, Montenegro en Albanië

 

Kerkelijk jaar - 15e zondag na Pinksteren

En leid ons niet in verzoeking…Zie de satan heeft verlangd jullie te ziften  als tarwe, maar Ik heb gebeden dat jullie geloof niet bezwijken zou.(Lucas 22:31-32)
Laat die gezindheid bij u zijn, welke ook in Christus Jezus was, die de gestalte van een
dienstknecht heeft aangenomen.
(Philippenzen 2:5)
 
15e zondag na Pinksteren 
Heer, hoed Gij het verbond:
laat de weerloze niet steeds vernederd staan,
laat wie arm en ontrecht was uw naam loven.
(Psalm 74)
 
Zondagsgebed:           
Gij die wij mogen aanspreken als onze Vader,
stel ons in staat te leven als dochters en zonen
van U en laat ons groeien in de volwassenheid
van het geloof.
God, onze Vader, onze Moeder, wees in ons midden    
met uw warme liefde, met uw klare wijsheid,
zodat wij bemoedigd en bezield ons kunnen toewijden
aan de zorg voor uw schepping. (ds. W.R.v.d. Zee)


In wereldwijde verbondenheid gedenken wij: Week 37 - Slovenië, Kroatië, Bosnië-Herzegovina, Servië, Macedonië, Servië, Kosovo, Montenegro en Albanië

Voorbeden: Week 37

Dank voor:
- De bruggenbouwers tussen verschillende etnische groepen.
- Degenen die werken aan de wederopbouw van de economieën na de oorlog.
- Hen die de retoriek van haat en angst weigeren.
- Prachtige stranden langs de Adriatische kust.
 
Bid voor:
- Nieuwe regeringen en begeleiding van leiders.
- Vluchtelingen en ontheemden.
- Een einde aan de etnische haat en de oprichting van een mensenrechten- organisatie voor iedereen.
- Vrouwen die werden verkracht tijdens de oorlogen.
- Genezing en vernieuwing in de kerk, en de eenheid door de gaven van de Heilige Geest.
- Degenen die rouwen.
- Jonge mensen, die proberen om een weg naar de toekomst te vinden.

Wereldwijd verbonden: Week 37

rg37-zagreb
Maria-Hemelvaart kathedraal in Zagreb-Kroatië (foto: Joke Jansen)
Slovenië, Kroatië, Bosnië-Herzegovina, Noord-Macedonië, Servië, Kosovo, Montenegro en Albanië
 
Heer, die uw Zoon Jezus Christus in de wereld
hebt gezonden om ons met U en met elkaar
te verzoenen, help ons de weg te vinden,
waarop wij in zijn kracht dit wereldwijd
kunnen volbrengen.
(Oecumenische groep in Slovenië)
 
Zoals het brood dat wij breken, verstrooid was over de heuvels
en nu - samengebracht - één is geworden,
zo moge uw kerk van de einden der aarde worden samengebracht
in het koninkrijk van uw vrede. (Didachè 9:4)
De Didachè is een oud-christelijk geschrift uit de 2e eeuw
dat handelt over de leer van de apostelen.
               
Aan het einde van het leven van de apostel Paulus waren er in deze regio kleine christelijke gemeenten, voornamelijk bestaande uit bekeerde joden die in de diaspora leefden. Ze wilden leven volgens de leer van Jezus, zoals die was opgetekend door de apostelen in de evangeliën, de brieven en de Openbaring van Johannes. In de vierde eeuw verscheen het nieuwe testament voor het eerst in boekvorm.
 
Albanië is van oorsprong een christelijk land. In de Bijbel is het bekend onder de naam Illyrië. In de vijftiende eeuw veroverden de Turken het land en zij bekeerden ongeveer zeventig procent van de bevolking, op een gewelddadige manier, tot de islam. De vijf eeuwen lange Turkse bezetting heeft een enorme invloed gehad op de cultuur en de tradities van de inwoners. Maar de grootste schade is toegebracht door het communistische regime van dictator Enver Hoxha. Hij kwam in 1944 aan de macht en volgde dezelfde politiek als Stalin. In 1967 werden alle kerken en kerkelijke instituten gesloten. Het atheïstische karakter van de staat leidde tot meedogenloze onderdrukking van het volk. In maart 1991 vluchtten 20.000 mensen uit het verarmde Balkanland naar Italië. Dat was het begin van de doorbraak. Bij een bezoek door een delegatie van de Wereldraad werd geconstateerd dat het christendom sindsdien weer opleeft. Ongeveer 50 door de staat in beslag genomen kerkgebouwen  zijn gerenoveerd en weer in gebruik genomen als orthodoxe kerken.
 
Bosnië-Herzegovina was onderdeel van de voormalige republiek Joegoslavië. Het steunpunt ZoG hielp in 2014 de slachtoffers van de overstromingen met kleding, voedsel en andere goederen, in totaal gingen er drie extra hulptransporten naar Bosnië. “Voor het eerst sinds de Bosnisch-Servische oorlog helpt iedereen elkaar, ondanks de verschillen in afkomst of geloof”, vertelde een medewerkster. (Bron: Zending over Grenzen)
De val van Srebrenica op 11 juli 1995 was de inname van de Bosnische stad Srebrenica en de daaropvolgende deportatie en genocide van meer dan 7000 moslimjongens en -mannen, die formeel onder bescherming stonden van een VN-Bataljon bestaande uit Nederlandse militairen. Het exacte aantal slachtoffers is nooit vast komen te staan. Het NIOD ging in 2002 nog van ongeveer 7.000 doden uit, maar het Bosnische herdenkingscentrum heeft tot aan 2009, 8.373 slachtoffers geteld. Tot juli 2012 zijn van deze slachtoffers 6.838 geïdentificeerd. Na het uiteenvallen van Joegoslavië en de burgeroorlog die daarop volgde werd de stad, evenals Tuzla, Sarajevo, Gorazde en Zepa, door de V.N. tot veilige enclave voor moslims  verklaard, binnen een door Bosnische Serviërs beheerst gebied. Voor de veiligheid van de ruim 30.000 inwoners van de enclave werd gezorgd door de aanwezigheid van een internationale vredesmacht onder de vlag van de Verenigde Naties. In 1993 werd Srebrenica door Servische eenheden dusdanig bedreigd dat de stad door de Verenigde Naties werd uitgeroepen tot de eerste “safe area” in het Bosnische conflict. Op 11 juli 1995, toen ruim 600 Nederlandse UNPROFOR-militairen (achtereenvolgens de bataljons 'Dutchbat I, II en III') in Tuzla en Srebrenica hun humanitaire werk deden, drongen Bosnisch-Servische troepen onder bevel van generaal Ratko Mladic met hulp van tanks de stad binnen en deporteerden en vermoordden een groot deel van de daar aanwezige moslimmannen en jongens. Het wordt gezien als de ergste daad van genocide in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog.
 
Voormalig Joegoslavië: De hoofdstad is Sarajevo.
In 1914 begon in Sarajevo de Eerste Wereldoorlog, waar tijdens een rijtoer aartshertog Franz Ferdinand en zijn vrouw Sophie werden vermoord. Deze moord was de aanleiding tot de oorlog die ook wel de grote oorlog wordt genoemd en die vier zou jaar duren.
Tijdens het bewind van de communist Tito was het dankzij de landbouw en het toerisme een redelijk welvarend land. Tito was een samenbindende factor in een land met veel verschillende bevolkingsgroepen. Toen in 1990 de Berlijnse Muur viel, kwamen veel etnische groepen in opstand. Bosnië-Herzegovina verklaarde zich in maart 1992 onafhankelijk, wat het begin was van de Bosnisch-Servische Oorlog (1992-1995).
Kroatië werd een soevereine staat nadat het op 25 juni 1991 zijn onafhankelijkheid uitriep. Daarvóór maakte ook Kroatië deel uit van het voormalige Joegoslavië.
Macedonië is een land gelegen in het midden van de Balkan en heeft zich in 1991 onafhankelijk verklaard van het voormalig Joegoslavië.
Nadat in het begin van de jaren negentig vier van de zes deelstaten zich hadden afgescheiden, werd Joegoslavië gereduceerd tot een federatie van Servië en Montenegro. In 2003 werd dit een confederatie onder de naam Servië en Montenegro. Deze unie is blijven voortbestaan tot Montenegro zich in juni 2006 na een referendum onafhankelijk verklaarde. Daarmee is Servië als de opvolgersstaat van de confederatie eveneens een onafhankelijk land geworden.'
Slovenië werd een soevereine staat nadat het in juni 1991 zijn onafhankelijkheid uitriep. Slovenië maakte eveneens deel uit van het voormalige Joegoslavië. Het merendeel van de bevolking behoort tot de Rooms Katholieke Kerk.
Joegoslavië: Na de oorlog in het voormalige Joegoslavië zijn in dit gebied drie nieuwe staten ontstaan: Slovenië, Kroatië, Bosnië-Herzegovina, Montenegro, Servië, Kosovo en Noord-Macedonië
.
We gedenken deze landen met woorden van Cyrillius en Methodius, verkondigers van het Christendom in Zuidoost-Europa, omstreeks 863:
 
Eeuwige God, die door de macht van uw Geest uw dienaren hebt bewogen
het licht van het evangelie in een vijandig en gespleten volk binnen te dragen:
Wij bidden U, overwin door de liefde van uw Zoon alle bitterheid en
vijandschap onder ons, en laat ons tot een verenigde familie samengroeien
onder het teken van de Vredevorst, die leeft en regeert met U en de Heilige Geest.
 
Macedonië
 

Gedachteniscantate voor Srebrenica- Koester de namen deel 1 - Nicolaikerk te Utrecht

 
 
Koester de namen, die wij hier gedenken, dat zij geborgen zijn in uw genade, ingelijst licht bij U en bij ons.(Sytze de Vries)
 

Herdenking Srebrenica - Protocari.
Op 11 juli 2015 was het twintig jaar geleden dat Srebrenica viel, maar de littekens van de genocide zijn nog lang niet geheeld in Europa. Nog elke dag zoekt Ramiz Nukic in de bossen rond Srebrenica naar de overblijfselen van zijn vader en jongste broer.

Servische Herdenking: In het dorpje Zaluzje, in de bergen rondom Srebrenica vond op 12 juli 2015 een Bosnisch Servische herdenking plaats (Foto: Marieke Zoodsma)


Op 11 juli 2015 waren velen weer aanwezig bij het Screbrenica-Potočari monument en de begraafplaats voor de slachtoffers van de genocide van 1995. Dit ‘monument’ – van het Latijnse ‘monere’, dat zowel ‘gedenken’ als ‘vermanen’ betekent, is niet alleen een aangrijpende herinnering maar ook een klemmende oproep.
Indien we ons niet schuldig willen maken aan medeverantwoordelijkheid voor structureel geweld, zullen we ons tot het uiterste moeten inspannen richting huidige én toekomstige slachtoffers. Dat brengt morele en politieke verplichtingen met zich mee. Niet enkel richting de slachtoffers van Srebrenica – zij hebben recht op excuses. Niet enkel richting de uitgezonden militairen – zij hebben recht op erkenning. Maar ook richting al die burgers in Syrië, in Jemen, in Irak – zij hebben recht op bescherming. De internationale gemeenschap is niet verplicht het onmogelijke te doen. Maar als we de kloof, tussen wat we kúnnen doen en wat we werkelijk doen, laten bestaan, maken we ons opnieuw schuldig aan nalatigheid.
(Jan Gruiters, algemeen directeur van de Nederlandse vredesorganisatie PAX....)

 

Vredesweek

21 september - Internationale dag van de Vrede

De Vredesweek is een week van bezinning en actie die jaarlijks in de week van 21 september, de door de Verenigde Naties uitgeroepen Internationale Dag van de Vrede valt.

Kyrie-gebed voor Vredeszondag: (Pax Vieren, Joost Jansen o.praem.)
God, wij willen een stem geven aan hen die roepen om uw nabijheid:
Hoor de schreeuw van mensen die de dood in de ogen zien
en blijven kiezen voor het leven...
Misericordias Domini in aeternum cantabo (Taizé)
(De barmhartigheid van de Heer zal ik eeuwig prijzen)
Luister naar de woordeloze klacht van hen die monddood zijn gemaakt
en toch mens blijven, met uw glans bekleed...
Misericordias Domini in aeternum cantabo (Taizé)
Verhoor het smeken van uw volk met zoveel gaven begiftigd
en verlangend naar vrede...
Misericordias Domini in aeternum cantabo (Taizé)
Schenk aandacht aan de machtigen in onze wereld en vervul hen
met mededogen voor de kwetsbaren...
Misericordias Domini in aeternum cantabo (Taizé)
Wees de profeten van onze dagen nabij en sterk hen in hun
niet aflatende roep om recht en erbarmen...
Misericordias Domini in aeternum cantabo (Taizé)
Vervul het verlangen naar uw liefdevolle nabijheid en
wek mensen tot daadwerkelijke hulp...
Misericordias Domini in aeternum cantabo (Taizé)
(Voor melodie: zie hieronder)

Misericordias Domini - Taizé

Voor de tekst van het Kyriegebed: zie hierboven.

Gebed voor de Vredesweek:
Heer, onze  God,
Omdat angst grenzen schept en machteloos maakt,
omdat wij soms verstijfd zijn van angst en tot niets meer in staat,
bidden wij U voor onszelf – voor onze gemeente:
dat wij de kracht mogen vinden om de angst die wij allen
diep in ons meedragen te overwinnen.
Angst voor oorlog en bewapening, angst voor ontwapening,
voor onheil en dodelijke ziekten,
voor wanverhoudingen en onderlinge twist.
Angst voor alles wat vreemd is en onbekend,
angst voor de ander verweg en dichtbij,
de ander die onze bondgenoot zou moeten zijn.
Wij bidden U:
schenk ons uw Geest die ons helpen kan
deze muur van gedachten en gevoelens te doorbreken.
Die onze angst kan veranderen in vertrouwen.
Die ons leert geloven in de komst van uw Rijk.
Trouwe Vader, soms onderkennen wij onze angst niet;
denken we ons te wapenen met de woorden van uw wet
en sluiten we uw liefde buiten omdat die ons kwetsbaar maakt.
Wij bidden U:
help ons de muren van zelfvoldane eigenmachtigheid omver te halen.
Open onze oren opdat wij uw roep mogen horen
en uw liefde en almacht ontdekken
in alles wat ons te zwak en te onbetekenend schijnt.
Doe ons door uw Geest uw vertroostende nabijheid ervaren
in kleine dingen die niemand ziet.
In de lach van een kind, door zomaar een ontmoeting;
in het ruisen van de bomen en de zee,
de warmte van de zon, de geur van bloemen,
een vergeten melodie die we plotseling herkennen,
oude woorden die we ons herinneren en
die aan wijsheid en kracht niets hebben ingeboet.
Wij bidden U:
zend ons uw licht en uw waarheid,
dat die ons leiden mogen... (Ps.43:3a). Amen.
(AnnaW, '87/'88)

Huis van Gebed voor alle volken
En de vreemdeling die zich met de Heer heeft verbonden om Hem te dienen
en zijn naam lief te hebben, om dienaar van de Heer te zijn -
ieder die de sabbat in acht neemt en niet ontwijdt
ieder die zich vasthoudt aan mijn verbond - hem breng ik naar mijn heilige berg.
hem schenk ik vreugde in mijn 'Huis van gebed'.
zijn offers zijn welkom op mijn altaar.
Mijn tempel zal heten: 'Huis van gebed voor alle volken'
(Jesaja 57:6 en 7)

Diep in mijn hart berg ik uw heilig woord,
Opdat geen zonde daar kan binnendringen.
Geprezen zijt Gij Heer aan ieder oord.
Leid mij in 't licht van uw verordeningen.
Dan zal ik zo dat iedereen het hoort
het hoge recht van uw verbond bezingen (Psalm 119:5)

21 september is de 
Internationale dag van de Vrede.
De Verenigde Naties riepen
de dag uit in 1981 en zij roepen op
één minuut stilte in acht te nemen
om twaalf uur 's middags.